Sinds een jaar kunnen werknemers hun voltijdse vijfdaagse werkweek presteren op 4 dagen. Amper 0,5% van de werknemers maakt hiervan gebruik*. Nieuw onderzoek** van HR Dienstverlener Tempo-Team in samenwerking met prof. Anja Van den Broeck, arbeidsmotivatie-expert aan de KU Leuven, toont aan dat 57% van alle werknemers vreest voor de nadelen van het presteren van hun voltijdse arbeidsovereenkomst in een vierdagenweek. Een ruime meerderheid van de werknemers (74%) geeft de voorkeur aan het behoud van de vijfdagenwerkweek en ziet voor een beter evenwicht tussen werk en privé vooral heil in meer vakantiedagen. De helft van de werknemers (51%) wil hiervoor zelfs 10% loon inruilen.
Een opvallende conclusie van het onderzoek is dat vooral bedienden (61,1%) en in mindere mate arbeiders (47,3%) de nadelen van een vierdagenwerkweek vrezen. Zo zegt ruim een kwart van de bedienden (27,4%) tegenover slechts 1 op 10 arbeiders (10,1%) dat ze hun werk niet klaar zullen krijgen op vier dagen met langere werktijden. 20,9% van de bedienden en 15,4% van de arbeiders zegt ook dat een voltijdse vierdagenwerkweek te vermoeiend is en dat ze de extra vrije dag vooral zullen nodig hebben om uit te rusten. 15% van alle deelnemers aan het onderzoek vreest ook dat een vierdagenwerkweek te stresserend is.
Een volledige werkweek op vier dagen presteren heeft een aantal voordelen: het kost je minder pendel- en opstarttijd. Maar een goede organisatie van het werk is cruciaal. Het is bijvoorbeeld niet altijd mogelijk om 1 dag in de week je klanten niet verder te helpen. En ook op persoonlijk vlak komt er toch wat bij kijken: ook al ben je een dagje extra thuis, de andere dagen ben je erg lang van huis, wat vaak moeilijk te rijmen valt met zorgtaken en hobby's.
Loon ruilen voor extra vakantiedagen of meer vrije tijd
De helft van de bevraagde Belgische werknemers (51%) is echter wel bereid om tot 10% minder te verdienen voor voordelen die hun werk-privé-evenwicht optimaliseren zoals extra vakantiedagen en meer vrije tijd. Opnieuw zijn vooral bedienden hiertoe bereid (54%) en in mindere mate arbeiders (46%).
De belangrijkste redenen om loon in te ruilen zijn het verwerven van meer vakantiedagen (25%) en meer tijd voor gezin/familie (19%), voor zichzelf (15%) of voor het eigen sociale leven/hobby’s (14%). 12% zegt ook bereid te zijn om loon in te leveren voor minder stress, 11% om dichter bij huis te werken en/of meer van thuis uit te werken.
De keuze om loon te ruilen voor extra tijd in het privéleven hangt ook af van de situatie waarin de werknemers zich bevinden. Zo geeft 54% van wie inwonende kinderen heeft aan bereid te zijn minder te verdienen in ruil voor voordelen zoals meer vakantiedagen en meer tijd voor het gezin (t.o.v. 49% van wie geen inwonende kinderen heeft).
Bijna 2 op 3 werknemers ouder dan 55 jaar zegt niet bereid te zijn om loon te ruilen voor vakantie of vrije tijd (58% van de 55-plussers t.o.v. 44% van de 18-34-jarigen en 49% van de 35-54-jarigen).
Tot slot blijkt uit het onderzoek dat hoe groter de motivatie en het werkplezier, hoe minder men behoefte heeft aan extra voordelen. Zo zegt ruim de helft van de werknemers (57%) die hun werkplezier en motivatie 6 op 10 of lager scoren loon te willen ruilen voor extra voordelen tegenover maar 45% van de werknemers die een score van 9 op 10 geven.
Het invullen van het evenwicht tussen werk en privé is voor iedereen verschillend. Uit ons onderzoek blijkt dit zeer duidelijk. Er is opvallend meer behoefte aan extra ruimte voor het nemen van vrije dagen wanneer men die nodig heeft dan voor het forfaitair terugschroeven van de werkweek naar vier dagen. Een HR-beleid op maat met oog voor het individu is hiervoor het meest aangewezen.
*Bron Acerta
**Dit blijkt uit de bevraging in september 2023 van een representatieve steekproef van 2.500 werknemers door Tempo-Team, in samenwerking met prof. dr. Anja Van den Broeck, arbeidsmotivatie-expert aan de KU-Leuven.