Samen met de start van het nieuwe schooljaar, zijn de meeste Belgen weer aan het werk na een welverdiende vakantie. Ruim een kwart van de werknemers ziet dat vakantiegevoel echter al na enkele dagen verdwijnen en kampt met vakantieblues (28%). Evenveel Belgen ervaren hun werk tijdens de heropstart na een vakantie hectischer dan anders. Niet verwonderlijk, bijna de helft van de managers treft immers geen maatregelen om werk tijdens afwezigheid van hun medewerkers op te vangen én vakantie is niet voor iedereen een rustperiode. Veel werknemers besteden hun vakantie aan zorg voor kinderen en andere familieleden, het uitvoeren van klusjes of blijven hun werk opvolgen. Hierdoor ontspannen ze te weinig en verliezen ze het weldoende vakantie-effect. Dit blijkt uit onderzoek bij 2500 Belgische werknemers en 250 werkgevers in opdracht van HR-dienstverlener Tempo-Team in samenwerking met prof. dr. Anja Van den Broeck, arbeidsmotivatie-expert aan de KU Leuven*.
Al kan bijna een op drie werknemers (30%) rustig heropstarten na de vakantie, toch ervaren bijna evenveel collega’s (27%) de start van het nieuwe werk- en schooljaar als bijzonder druk. 18% is dan ook sneller vermoeid in de periode na de vakantie, dan tijdens de rest van het jaar. Ruim een op 10 ervaart ook meer stress (14%) dan normaal en zegt dat het weken duurt voor ze hun gewone ritme terugvinden (13%).
Het heilzame vakantie-effect duurt dan ook bij meer dan de helft van de werknemers minder dan een week (25%) tot maximum slechts enkele weken (28%). De grootste groep werknemers (36%) zegt zelfs helemaal geen extra energieboost te ondervinden na hun vakantie. Dat maar liefst 36,3% vakantie neemt om voor kinderen (20,9%) of andere familieleden (15,4%) te zorgen is hier wellicht niet vreemd aan. Ook het feit dat 44% de vakantie gebruikt om allerlei klusjes te doen of ook tijdens de vakantie via e-mail het werk blijft opvolgen (11%) draagt niet bij tot een optimaal vakantiegevoel. 41% van de bevraagde Belgen kijkt dan ook nu al reikhalzend uit naar volgende vakantie.
Het onderzoek bevestigt ook dat de groep werknemers die meerdere korte vakanties nemen (27%) beter af is dan collega’s die een langere met enkele kortere vakanties combineren (63%) of die één lange verlofperiode in de zomer (10%) inplannen. Zo hebben werknemers die meerdere korte vakanties nemen aanmerkelijk minder last van vakantieblues (23%) dan collega’s die één heel lange vakantie nemen of een langere verlofperiode met kortere combineren (beide 30%). Verder zegt maar 34% van de Belgen die veel korte vakanties nemen dat ze na een vakantie meteen weer zin hebben in de volgende vakantie, tegenover 45% van hun collega’ die al hun vakantiedagen opsparen voor één lange vakantie of 43% van de werknemers die korte vakanties met een langere zomervakantie combineren. De eerste groep is ook vaker blij dat ze weer aan de slag kunnen gaan (29%), tegenover werknemers die één lange vakantie plannen (24%) of beide combineren (21%).
We weten uit wetenschappelijke studies dat het opladen van de batterijen tijdens de vakantie bepaald wordt door te ontspannen, los te komen van het werk, de eigen tijd te controleren en nieuwe zaken te ontdekken. Wie maximaal van vakantie wil genieten en uitgerust wil terugkomen, zet dus best op die zaken in. En als dat niet gedurende de hele vakantie lukt, dan toch vooral aan het begin en op het einde van de vakantie maximaal op deze vier zaken in te zetten, met idealiter nog een piek in het midden van de vakantie, om alsnog een positieve beleving te ervaren.
Werk blijft liggen
Maar liefst 45% van de managers doet volgens de werknemers weinig of niets om de afwezigheid van collega’s die met vakantie zijn op te vangen. Slechts 20% neemt maatregelen, waarvan 14% het werk eerlijk verdeelt onder het team en 6% zelf extra werk op zich neemt. Toch zegt maar 22% van werknemers dat ze bij hun terugkeer werk moeten inhalen, wat erop wijst dat collega’s zich vooral onder elkaar of zelf organiseren.
Een goede teamwerking zorgt ervoor dat het werk van collega’s die met vakantie zijn verder opgevolgd wordt. Maar de extra drukte en stress die heel wat werknemers bij hun terugkeer ervaren, wijst er op dat het personeelsmanagement en werkplanning beter kan zodat werknemers langer hun vakantiegevoel kunnen vasthouden.
*Dit blijkt uit het Red Report Onderzoek 2023 van Tempo-Team, in samenwerking met prof. dr. Anja Van den Broeck, arbeidsmotivatie-expert aan KU Leuven . Het onderzoek werd uitgevoerd bij een representatieve steekproef door een onafhankelijk onderzoeksbureau dat peilde naar de beleving van 2.500 werknemers en 250 werkgevers van actuele werkvloerthema’s.