De coronacrisis liet op heel wat vlakken zijn sporen na, ook op de werkvloer. Dat wordt bevestigd door een grootschalig onderzoek* bij werknemers en werkgevers, uitgevoerd in opdracht van HR-dienstverlener Tempo-Team en in samenwerking met prof. dr. Anja Van den Broeck, arbeidsmotivatie-expert van de KU Leuven Onderzoekseenheid Work and Organisation Studies. Uit het onderzoek blijkt dat verschillende aspecten van het optimaal functioneren van Belgische werknemers er het afgelopen jaar op achteruit gingen. Werknemers zijn minder gelukkig, hebben meer stress, hun mentaal en fysiek welzijn verslechterde en er werd met minder goesting en plezier gewerkt. Het feit dat het aantal werkende Belgen dat actief op zoek is naar een nieuwe job op een jaar tijd verdubbelde is hier niet vreemd aan.
Helft wil hoger loon maar onderschat belang van jobinhoud
Sinds de uitbraak van corona geeft één op de vijf werknemers aan zich minder goed en positief te voelen over hun werk. Bijna één op drie ondervindt meer stress sinds de coronacrisis en een kleine één op de vijf werknemers merkt een verslechtering in de relatie met zijn collega’s en de managementstijl. Uit het onderzoek blijkt dat veel werkende Belgen met de voeten reageren op deze situatie en op zoek zijn naar een nieuwe werkgever. Dat is opmerkelijk aangezien de arbeidsmobiliteit normaal gezien in crisistijden daalt.
Nochtans meent één op de vier werkgevers dat de loyaliteit van zijn werknemers net verbeterde sinds de coronacrisis. Er is bovendien nog steeds veel schaarste en een groot aantal vacatures voor bepaalde beroepsgroepen, die de ‘war for talent’ er niet minder op maken.
De belangrijkste drijver van werknemers om van job te veranderen of voor hun werkgever te kiezen is naar eigen zeggen het loon (44%). Deze motivator wordt, in deze onzekere tijden niet onverwacht, gevolgd door werkzekerheid (42%), jobinhoud en werk-privébalans (beide 39%). Werkgevers daarentegen zetten werkzekerheid op de eerste plaats (36%), gevolgd door jobinhoud (35%) en loon (30%). Zowel voor werknemers als werkgevers is loon zeer bepalend om een positieve kijk op werk te hebben.
Jobinhoud wint van loon
In tegenstelling tot wat werknemers en werkgevers denken, blijkt uit het onderzoek van prof. dr. Van den Broeck dat niet loon en werkzekerheid de beste garantie bieden voor optimaal functionerende werknemers, maar wel de jobinhoud.
Een opvallend inzicht uit het onderzoek is dat jobinhoud een impact heeft op zowat alle aspecten die er voor werknemers en werkgevers toe doen: engagement, werkplezier, mentaal en fysiek welzijn, prestaties, motivatie en retentie (zie tabel in bijlage). En dit opvallend meer dan werkzekerheid, werk-privébalans, collega’s, management, opleidingen en loon. Dat laatste blijkt enkel een impact te hebben op retentie.
“Een boeiende jobinhoud is dominant bepalend voor heel wat aspecten die werk voor werknemers aantrekkelijk maken, zoals werkplezier, engagement, prestaties, motivatie en loyaliteit. Bovendien zorgt een boeiende jobinhoud voor minder absenteïsme. Er is dus een kloof tussen de wens van werknemers en werkgevers (hoog loon, veel werkzekerheid) en de werkelijkheid (boeiende jobinhoud). De impact van een boeiende jobinhoud wordt dus ten onrechte door iedereen onderschat”, licht prof. dr. Anja Van den Broeck toe.
Iedereen optimist
Een andere opvallende conclusie van het onderzoek is dat de meest optimaal functionerende werknemers uitgesproken optimisten** zijn. Optimisten zijn van nature uit positiever ingesteld dan pessimisten. Maar de grote significante verschillen die het onderzoek vaststelt zijn een duidelijk signaal dat er meer geïnvesteerd moet worden in het welzijn van veel werknemers. Zo zeggen twee keer zoveel optimisten (23%) als pessimisten (11%) dat hun welzijn, energie en toewijding erg goed zijn. En bijna drie keer zoveel optimisten (60%) als pessimisten (23%) getuigen van een goede attitude en gedrag en zijn betrokken, tevreden, collegiaal en productief. Het zijn deze significant hogere scores op welzijn, attitude en gedrag op de werkvloer die de optimistische werknemers typeren en onderscheiden van hun collega’s.
De optimisten bevestigen ook het belang van een boeiende jobinhoud voor hun optimaal functioneren, want ook hier scoren ze significant beter (7,7/10) dan hun meer pessimistische collega’s (5,9/10).
“Het komt erop aan te investeren in jobinhoud als belangrijkste drijver om het optimisme van werknemers te stimuleren en om van werknemers echte jobtimisten te maken. Onder jobinhoud verstaan we wat mensen doen, maar ook hoe het werk is georganiseerd. En hier is nog werk aan de winkel, want één op de vijf werknemers geeft aan dat zijn jobinhoud te weinig gevarieerd is en hij zich zelfs vaak verveelt. Slechts de helft van de werknemers vindt dat zijn job hem de kans geeft zich persoonlijk te ontwikkelen. Ook andere zaken, die een negatieve impact hebben op een boeiende jobinhoud, kunnen beter. Zo vindt ruim één op de drie werknemers dat hij veel nutteloze regels of procedures moet volgen. En bijna één op de vijf werknemers krijgt te maken met pestgedrag. Er is dus nog veel ruimte voor verbetering op het vlak van jobinhoud. Tempo-Team zet zich daarom actief in om van werknemers echte optimisten te maken, die optimaal functioneren op de werkvloer dankzij een boeiende jobinhoud”, besluit Wim Van der Linden, woordvoerder van Tempo-Team.
*Dit blijkt uit een online bevraging van een representatieve steekproef van 2.506 werknemers en 269 werkgevers in België, representatief op het vlak van taal, geslacht en leeftijd met een maximale foutmarge van 1,86%. De enquête werd uitgevoerd in Q4 2020 door onafhankelijk onderzoeksbureau Indiville in opdracht van Tempo-Team en in samenwerking met professor Anja Vanden Broeck (KU Leuven). Ook in Nederland werden 2.499 werknemers en 402 werkgevers bevraagd.
**Optimisten scoren hun optimisme 8, 9 of 10/10 en pessimisten 5/10 of minder. Bijna één op de vier ondervraagde werknemers (22%) is pessimistisch en 40% is optimistisch.